Piipkrûd (Fluitenkruid).
Wy wiene mids maaie in skoftsje op Skylge en dêr wiene de berms wyt fan it bloeiende piipkrûd. Doe tocht ik: Lit ik dêr ris in stikje oer skriuwe.
Piipkrûd; ik tink dat elkenien dizze plant wol ken. Yn'e twadde helte fan e maityd dan bloeie se , de betide maitydsbloeiers binne útbloeid en de simmerblommen moatte noch komme.
De plant wurdt sa'n meter heech, de stâlen binne hol en mei groeven. De gearstalde blêden binne tige fyn ferdield. De skerms mei de lytse wite blomkes meitsje in lange wite tekken yn de berm. De wite blomkes wurde omdat se sa fyn binne ek wol ris “hollânske kant” neamd. Der sitte ek faak ynsekten op de wite skerms, want se kinne op de blomkes fan dizze plant maklik by de hunning komme.
It piipkrûd is in oerbliuwende plant en is hiel algemien yn Fryslân, yn Nederlân en ek yn hiel Europa. It piipkrûd is mei de hoannepoat (zevenblad) de meast foarkommende skermblom.
Wy ha it yn it ferline ek al ris oer oare skermblommen hân: de ingelwoartel (engelwortel), bearepoat (berenklauw) en de stjonkwoartel (waterscheerling).
Dat it piipkrûd algemien is blykt ek wol út'e protte folksnammen dy't er hat (wol sa'n tweintich). Ik neam hjir in pear: hûnestank, kikkertsblom, stjonkkrûden, luzeblom, wâlwoartel, fluitekrûd en toeters.
De nammen fluitekrûd en toeters komme fansels fan it feit dat je der in fluitsje (toeter) fan meitsje kinne. Om sa'n “musykynstrumint” te meitsjen moatte je in stik stâle ôfsnije, dat oan de iene kant ticht sit (wêr't in
“knoop” sit) en oan de oare kant iepen is. Dan mei in mes yn't lang in sneed yn'e stâle snije.
As je dan troch de stâle blaze komt der lûd út. De dikte fan de stâle en de lingte fan de sneed bepale de hichte fan de toan. Ik ha murken dat in protte minsken dit net mear witte.
Oeds Hoekstra, Burgum.
foto Links: “hollânske kant”.
