Uilen.
Uilen zijn nachtroofvogels. Overdag slapen de meeste uilen.
Dat doen ze op een vaste plaats die de roestplaats genoemd wordt.
Soorten.
Er bestaan 134 soorten In Europa leven in totaal 13 verschillende soorten uilen.
Hun gehoor is zo goed ontwikkeld dat ze elk geluid kunnen opvangen.
Hun ogen zijn ook zeer scherp en geschikt voor het jagen in het donker.
Het verenkleed is onopvallend. Ze zijn bruinachtig of grijs.
Kerkuilen hebben vleugels waarmee ze nagenoeg geruisloos kunnen vliegen
Muizen.
Uilen hebben ontzettend goede ogen, waarmee ze vele malen beter in het donker kunnen zien dan mensen. Ook hun gehoor is vele malen beter dan dat van ons. Bovendien bezitten uilen een sterke, gebogen snavel en stevige klauwen met vlijmscherpe nagels. En de veren van hun vleugels hebben fijn vertakte uiteinden die
ervoor zorgen dat ze geluidloos kunnen vliegen.
Al deze hulpmiddelen zijn nodig om succesvol te kunnen jagen op muizen en andere lekkere hapjes'.
Als het buiten donker wordt, gaan de uilen op jacht. Het hoofdvoedsel van uilen be-
staat uit muizen: veldmuizen, bosmuizen, spitsmuizen en woelmuizen. Daarnaast
eten uilen ook grotere zoogdieren, zoals jonge hazen, konijnen en mollen.
En als er een tekort is aan muizen, vangen uilen ook wel eens kleine vogels, padden, kikkers of insecten.
Meestal gaan de grote uilen op de grote prooien af en beperken de kleine uilen zich tot de kleine prooien.
Braakballen.
Uilen eten hun prooien helemaal op. Zelfs haartjes, veertjes en botjes gaan mee naar binnen. Maar niet alles is even goed verteerbaar. De onverteerbare delen worden door de uilen uitgebraakt in de vorm van ballen.
Deze ballen worden braakballen of uilenballen genoemd. Als je ergens een braakbal vindt, dan weet je dat er uilen in de buurt zijn. Het is heel interessant om een braakbal uit elkaar te halen, want je kunt dan precies nagaan wat de uil gegeten heeft.
Als je een braakbal even in warm water legt, valt hij gemakkelijk uit elkaar. Daarna kun je met een pincet en een vergrootglas de onderdeeltjes van de braakbal verder uit elkaar halen en bekijken.
Roestplaats.
Overdag slapen de meeste uilen. Dat doen ze op een vaste plaats, die de roestplaats genoemd wordt. Uilen zijn op hun roestplaats heel moeilijk te ontdekken. De ransuil kan het beste verstoppertje spelen.
Hij zit het liefst hoog in een boom, zo dicht mogelijk tegen de stam aangedrukt. De
steenuil speelt minder graag verstoppertje. Je kunt hem overdag nog wel eens zien
zitten op een paaltje in het weiland.
Voor alle uilen geldt dat ze een schutkleur hebben, waardoor ze zo min mogelijk op-
vallen in hun natuurlijke omgeving. Zo heeft de bosuil bijvoorbeeld een vrij donker verenkleed, terwijl het verenkleed van de sneeuwuil grotendeels wit van kleur is.
Nesten.
Uilen besteden weinig tijd aan het maken van een nest. Veel uilen leggen hun eieren in verlaten nesten van andere vogels. Daarnaast behoren holten, nissen en spleten tot de favoriete nestelplaatsen van veel uilen. Er zijn ook uilen die op de grond nestelen, zoals de velduil en de sneeuwuil. En de steenuil nestelt graag in knotwilgen en op oude leegstaande zolders.
De eieren van uilen zijn rond. Zodra het vrouwtje haar eerste ei gelegd heeft, begint ze met broeden. Tijdens het broeden legt ze de andere eieren. Het eerstgelegde ei komt als eerste uit en het laatstgelegde ei als laatste.
Het eerstgeboren jong en het laatstgeboren jong zullen dan ook zichtbaar verschillen in grootte. Het jong dat het hardste bedelt en het verst zijn bekje openspert, krijgt van zijn ouders het meeste eten.
Hierdoor gebeurt het nog wel eens dat het kleinste en zwakste jong van de honger om komt.
Uilskuikens.
Jonge uilen worden uilskuikens genoemd. Het aantal uilskuikens dat geboren wordt hangt onder meer af van de hoeveelheid voedsel die de uilen tot hun beschikking hebben. Als er veel voedsel aanwezig is, zullen er veel uilskuikens geboren worden. Als er weinig voedsel is, zullen er minder uilskuikens ter wereld komen.
Pasgeboren uilskuikens zijn helemaal bedekt met zachte donshaartjes. Na verloop van tijd maken de donshaartjes plaats voor een echt verenkleed. Uilskuikens groeien hard. Binnen amper zeven weken zijn ze even groot als hun ouders. De tijd is dan gekomen om te leren vliegen en jagen. Als de winter aanbreekt worden de uilskuikens door hun ouders weggejaagd en moeten ze helemaal voor zichzelf zorgen.
De jongen die niet sterk genoeg zijn, zullen omkomen van de honger. De sterkste uilen zullen overblijven.
Zeldzaam.
De uilen in Nederland zijn beschermd via de Vogelwet. Er mag niet meer op uilen gejaagd worden en niemand mag uilen of eieren van uilen mee naar huis nemen. Maar helaas zijn er nog wel een heleboel andere gevaren waardoor uilen worden bedreigd, zoals: het drukke verkeer, hoogspanningsleidingen en giftige bestrijdingsmiddelen.
Jacob Bijlsma, Broeksterwoude.
foto links: nest van de velduill.
