[website ontwerp] [website maken] [Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o."]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o "]
[Vogelwacht "Akkerwoude e.o."]

fjildpraet

Vuurgoudhaantje.

©

opmaak en redactie

website: P.v.d. Galiën

aangesloten bij de BFVW

opgericht: 21 maart 1946

Vogelwacht "Akkerwoude e.o."

Goudhaantjes.

Bij de naam goudhaantje denken voetballiefhebbers aan een voetbalspits die veel doelpunten scoort, of denken lekkerbekkende mensen aan een merk grillhaantje dat snel in oven kan worden bruingebakken.
Maar aan de goudhaantjes waar ik het hier over wil hebben, zit wel heel weinig kluifwerk. Goudhaantjes zijn namelijk de kleinste zangvogels van Nederland. Een volwassen vogel weegt slechts 5 gram! Een enkele vreetzakgoudhaan zal misschien een half grammetje overgewicht hebben.

Twee soorten goudhanen komen in onze streken voor, naast het goudhaantje nog het vuurgoudhaantje.
Veel mensen denken dat goudhaantjes met een fel oranje kuifje
vuurgoudhaantjes zijn. Fout, dat zijn de mannetjes. De vrouwtjes hebben alleen geel in de kuif. Zowel de goudhaanman als de vuurgoudhaanman hebben oranje kuifjes die ze prachtig kunnen opzetten. Bij de vuurgoudhaan is er wel iets meer oranje te zien, maar dat is niet het echte onderscheid tussen de 2 soorten. Dat verschil zit vooral in de duidelijke witte oogstreep die van snavel tot bijna het achterhoofd doorloopt. Met name in naaldbossen broeden ze en brengen ze een groot deel van het jaar door.

In onze streek komen ze vooral als trekvogel of als wintergast voor, maar in Oost-Nederland broeden ze wel. In de herfst trekken ze vaak op met groepjes mezen. Op voedertafels zul je ze, in tegenstelling tot de mezen, niet aantreffen. Ze eten geen pinda's of zonnebloempitten, nee hun motortje draait uitsluitend op kleine insecten en larfjes.
Veel trekken naar Zuid-Engeland, waar een mild klimaat heerst, sommigen blijven hier in de winter.

Omdat ze zo klein zijn zie je ze snel over het hoofd. Vaak hoor je ze eerder dan dat je ze ziet. Het heel hoge en zachte tsietsie komt soms heel dichtbij, want schuw zijn deze beestjes in het geheel niet. Het gebeurt zelfs dat goudhaantjes op hoofden of schouders van mensen gaan zitten. Dat zullen vast vogeltjes zijn die uit streken komen waar weinig mensen voorkomen, zoals het noorden van Scandinavië en Rusland.
Ondanks hun geringe gewicht, trekken ze dus over behoorlijke afstanden. Bij rugwind lukt dat prima, maar bij felle tegenwind, gepaard gaand met regen of hagel, levert
dat veel slachtoffertjes op. Vooral ook bij het oversteken van grote wateren. Maar ook in bebouwde streken, zoals onze dorpen, loert gevaar. Bekend van goudhaantjes is dat ze zich vaak te pletter vliegen tegen ramen. Geen grote klappen zijn dat, maar hun tere gestel kan maar weinig hebben. Gelukkig blijven er altijd weer genoeg over om terug te keren in hun broedgebieden.

Door het ringen van vogels in onze tuin, ben ik erachter gekomen dat een aantal van de (vuur)goudhanen die ik in de herfst ring, de hele winter in de buurt blijft. Tenminste wanneer het niet te koud wordt. De meeste ring ik in tussen half september en begin november. Daarna vang ik dus een aantal van die beestjes, soms zelfs meerdere keren, terug in de maanden november, december en januari. In het vroege voorjaar dienen zij weer vertrokken te zijn. Het
vuurgoudhaantje ik in de herfst van 2002 ringde en dat in 2003 op 25 april (!) zichzelf in Damwoude van het leven beroofde door tegen een raam te vliegen, bleek dus een late wegtrekker. Dit exemplaar had ik die winter nog eens teruggevangen. Dit vogeltje is waarschijnlijk de hele winter in Damwoude gebleven en zijn broedgebied was wellicht niet ver weg.  
Een andere vuurgoudhaan die ik 4 dagen later ringde dan de vorige, werd precies een jaar later op het vogelringstation De Groen Glop op Schiermonnikoog teruggevangen. Deze vogel had ik de winter daartussen niet meer teruggezien. Waarschijnlijk op trek van Scandinavië naar Zuid-Engeland is hij in 2002 over Damwoude en in 2003 over Schiermonnikoog gevlogen.

Goudhaantje, fjûrtúfke in het Fries, Regulus Regulus in het Latijn. Ooit, in mijn "gedichtenperiode", maakte ik een gedicht over deze Regulus, dat koning betekent. Jawel, zo'n klein vogeltje, koning der vogels! In het kort even hoe dat zomaar kon.
De vogels wilden net als de zoogdieren (leeuw), een koning kiezen. Maar uit al die verschillende pluimages is het moeilijk kiezen, dus spraken ze af dat de vogel die hoogst kon vliegen hun koning (Regulus) zou  zijn.
De adelaar leek die titel in de wacht te slepen. Echter toen hij op het hoogst van zijn vliegvermogen was, verscheen daar ineens een goudhaantje dat zich tussen de veren van de adelaar had verstopt. Met enkele vleugelslagen kwam hij nog net boven de adelaar te vliegen. Dus werd hij tot koning gekroond en kreeg hij de naam Regulus. Dat Nederlanders daar dan goudhaantje van maken, het zij zo.

Zo zie je maar weer, je hoeft echt niet sterk te zijn om iets te bereiken. Gebruik je verstand en je komt een heel eind. Of je inderdaad ook koning kunt worden kan ik echt niet beloven, of je moet toevallig Willem Alexander zijn die dit leest….

Harry de Boer.







foto links: het goudhaantje.   foto: Rein Jacob Schut.