Leeftijd van de vogels.
Vaak krijg ik de vraag hoe oud vogels kunnen worden. inderdaad kun je daar met ringonderzoek achter komen. Darbij moet wel worden aangetekend dat van alle geringde vogels slechts een fractie wordt teruggevonden.
Maar de vraag is zeker legitiem. Kennelijk interesseert dat mensen, wellicht hopend op een antwoord waaruit blijkt dat wij mensen toch een superieure soort zijn. Om op deze vraag een antwoord te geven, wil ik eerst een onderscheid maken.
Het hangt n.l. van de omstandigheden af. Een vogel in gevangenschap (b.v. dierentuin) kan veel ouder worden, omdat deze niet zelf voedsel hoeft te zoeken en niet wordt belaagd door vijanden.
Net als mensen worden oudere vogels langzamer, dopver of slecht(er)ziend. In de natuur is dat meestal fataal, doordat predatoren daar handig gebruik van maken. We noemen dat "natuurlijke selectie".
Minder valide vogels worden dus het eerst opgepeuzeld.
Alleen gezonde, sterke of slimme vogels planten zich daardoor voort. Bejaardentehuizen of verzorgingsflats voor vogels bestaan dan ook niet. Op enkele uitzonderingen na, zoals de vogelasiels Fûgelhelling en Fûgelpits, maar ook de zeehondencrêche van mevrouw 't Hart, zijn daar voorbeelden van.
Daar worden invalide vogels of zieke dieren opgevangen en verzorgd, zodat wellicht gezonde dieren worden opgevreten door de natuurlijke vijanden, i.p.v. deze zwakke exemplaren....
Onnatuurlijke situaties dus, welke we alleen een educatieve waarde mogen toekennen. Daarom zal ik geen leeftijden van opgehokte vogels noemen, maar slechts van echt wilde exemplaren.
Door alle Europese vogelringstations wordt een lijst bijgehouden van de langstlevende per vogelsoort. Het gaat mij te ver om deze hele lijst hier te laten zien, ik zal er enkele soorten uitlichten.
We moeten wel bedenken dat de gemiddelde leeftijd van de vogels vele malen korter is dan van die ene die wel de hieronder genoemde hoge leeftijd heeft bereikt. In de regel leven grote vogels langer dan kleine vogels.
Op vallend daarbij is wel dat vis of weekdieretende soorten het oudst worden. Visolie is waarschijnlijk ook voor vogels gezonde kost.
Een selectie uit de lijst van langstlevenden, afgerond op halve jaren:
| Naam: | Leeftijd: | Naam: | Leeftijd: |
| Goudhaantje | 5 | Gierzwaluw | 21 |
| Winterkoning | 7 | Ekster | 21,5 |
| Boerenzwaluw | 9,5 | Spreeuw | 23 |
| Pimpelmees | 14,5 | Kievit | 23,5 |
| Koolmees | 15,5 | Torenvalk | 24 |
| Merel | 17 | Grutto | 24 |
| Zwarte Kraai | 17 | Lepelaar | 24,5 |
| Ransuil | 17 | Kolgans | 25 |
| Roodborst | 17 | Knobbelzwaan | 28,5 |
| Kerkuil | 18 | Buizerd | 28,5 |
| Watersnip | 18 | Zilvermeeuw | 34,5 |
| Huismus | 19,5 | Blauwe Reiger | 35 |
| Meerkoet | 20,5 | Eiderend | 38 |
| IJsvogel | 21 | Ooievaar | 39 |
| Tureluur | 21 | Scholekster | 43,5 |
De recordhouder van de Europese vogels is echter de Noordse Stormvogel, die nog net enkele maanden ouder is geworden dan die ouwe Scholekster. Als we dan kijken naar de lilometerstand van b.v. de Noordse Stern, een echte trekvogel die wel tot Zuid-Afrika trekt, dan komen we tot een verbluffend aantal kilometers waar menig Mercedes Benz jaloers op is.
De oudste Noordse Stern werd ruim 30 jaar en heeft alleen op trek al minimaal (29 x naar Zuid-Afrika = 10.000 km heen en 10.000 km terug = dus 29 x 20.000 =) 580.000 km afgelegd. En dat allemaal zonder jaarlijkse APK-keuring, ja zelfs zonder enige hapering van het motortje, want zoals ik al eerder noemde, de minder validen redden het absoluut niet.
Wij als mensen mogen trots zijn op een familielid dat de 100 gehaald heeft, maar wanneer we dat tegenover de prestatie zetten van dat sterntje, dat tot zijn dood altijd volledig voor zichzelf moest zorgen, dan mogen we daar minstens zoveel respect voor tonen!
Harry de Boer.
foto links: de noordse stormvogel.
