Maretak, mistel of vogellijm. De Fryske namme is ek mistel.
Doe't wy foar de krystdagen wer ris nei ús jongste dochter yn Switserlân rieden foelen ús yn't suden fan Dútslân dy soarte fan "griene heksebiezems" yn 'e beammen wer op. Yn 'e bjirken kenne wy de heksebiezems wol. Yn 'e oare beammen binne it gjin heksebiezems, mar mistels (maretakken). Dat binne eins lytse altyd griene beamkes dy't op de takken fan beammen groeie. De takjes fan dizze plant fertakje har elk jier mei in gaffeltsje. Dus elk foarjier komme der op it ein fan it takje wer twa nije takjes en oan 't ein fan dy nije takjes komme twa leareftige, griene blêdsjes. De mispels bloeie al foardat de blêden oan de beammen komme. De blomkes binne lyts en giel-grien fan kleur.
De wyn, de bijen en miggen soargje foar it bestowen fan de blomkes. Let yn 'e hjerst binne de fruchten oan de mistel te sjen. Dat binne moaie wite baltsjes, se besteane út tige slymeftich, kleverich fruchtfleis mei dêr yn in hurd siedsje.
De fûgels, foaral klysters, meie dy fruchtsjes graach. De siedsjes komme wer út it fûgellichem wei en kinne dan as se op in takke delkomme wer foar in nije mistel soargje. Ek faget de fûgel syn snaffel wol ris ôf oan in takje; sa kin der ek in siedsje op in goed plakje telâne komme.
De mistel is in heal-parasyt, dat wol sizze, dat er it sop mei syn woartels út 'e beam sûget, mar mei syn griene blêden makket er sels sûker en setmoal. Yn ús lân groeit de mistel foaral yn Limburch, faak op popels en appelbeammen. Yn 'e oare parten fan ús lân is er seldsum. By Seisbierrum seagen we him yn it begjin fan de njoggentiger jierren yn in beam by in pleats. Mar dêr is er no ek wer ferdwûn.
Wy ha ek ris ien meinaam út Frankryk foar myn sweager (D.T.E.v.d Ploeg) om te tekenjen. Dy hat doe in pear siedsjes op in takke fan in appelbeam lein en ien is der ta ûntwikkeling kaam.
Yn Ingelân wurdt dit moaie griene plantsje ek brûkt foar fersiering yn 'e krystdagen. Dêr is ek it gebrûk ûntstien, dat as in famke of frou ûnder de mistel stiet men har in tút jaan mei.
Dêr hyt de mistel: Mistletoe. Dat de mistel yn it Nederlânsk ek vogellijm neamd wurdt komt omdat men froeger fan de kleverige fruchtsjes in soarte fan lym makke om op takken te striken en sa fûgels te fangen.
Oeds Hoekstra, Burgum.
