Dopkeblom (vingerhoedskruid).
De dopkeblom is fan âlds in wylde plant. Hij kaam foar oan 'e eastkant fan de Maas en ek yn de Achterhoek.
Der wie ek in soart fan “ferspriedingseilantsje” yn Fryslân. Yn Burgum is dizze plant al yn 'e 18 ieu bekend. In biolooch út dy tiid makke der doe al gewach fan.
Omdat it in moaie plant is, waard er ek kweekt foar de túntsjes en is letter op in protte plakken ferwyldere. It earste jier makket er in rozet, in krâns fan blêden aardich plat op 'e grûn.
It twadde jier komt de blomstâle omheech. Dy kin wol sa 'n oardel meter lang wurde. Fan ûnderen ôf komme de knoppen út en sa set de bloei troch nei boppe ta. De blomkes lykje wol op fingerhuodsjes, fandêr de Nederlânske namme: fingerhoedskruid.
Men kin de blomkes ek wol dopkes neame, dat jout de Fryske namme: Dopkeblom. De dopkes binne sa wiid, dat der in dikke holder (hommel) yn krûpe kin, dy siket dan om de hunich, mar tagelyk kriget er blommemoal op syn lichem, dat er der letter wer nei oare dopkes bringt.
De kleur fan 'e dopkes is poarpereftich. De ûnderste helte fan 't dopke is wyteftich mei hiel donkere stippen. De blommen sitte yn in lange tros, mar binne allegearre nei ien kant keard.
De Latynske namme, Digetalis Purpurea, hat de dopkeblom te tankjen oan de fergiftige stof dy 't der yn sit; de digitoxine en oan de kleur. Dat fergif wurdt brûkt foar genêsmiddels foar it hart. Sa no en dan sjocht men ek wol ris in wite dopkeblom.
Oeds Hoekstra, Burgum.
