Fantasieklimaat.
Bijna dagelijks horen of lezen wij wel iets over het veranderende klimaat in de wereld.
Alsmaar stijgende temperaturen zullen behoorlijke invloed krijgen op onze leefomstandigheden. Vaak zijn deze berichten niet om vrolijk van te worden.
Woestijnvorming, temperaturen rond de 45 graden, maar ook overstromingen door ex-
treem hoog water of grote hoeveelheden neerslag.
Het is om angstig van te worden. Beleven wij het niet, dan onze kinderen wel! Maar misschien moeten we ook eens kijken naar de leuke kanten van deze klimaatveranderingen.
Minder stookkosten, minder winterkleding, geen gladde wegen, om maar enkele te noemen.
Maar ook zullen er leuke veranderingen in de flora en fauna te zien zijn. Welke dat precies zullen zijn, kan ik niet overzien, maar we kunnen er alvast wel over gaan fantaseren...
Fantaseren, fantasie, ik word wel eens bestempeld als een fantast en dat vind ik helemaal niet erg. Het is juist leuk om over dingen te fantaseren. Zo kun je ook over de klimaatveranderingen prachtig fantaseren.
Bijvoorbeeld over wat voor nieuwe vogelsoorten straks in onze omgeving te zien zullen zijn. Vogelsoorten die nu alleen rond de Middellandse zee te bewonderen zijn, kunnen maar zo over 20 jaar hier
rondfladderen.
Nu al wordt bv. de vale gier jaarlijks in Nederland gezien en nu is de prachtige bijeneter hier nog een zeldzaamheid, over 25 jaar zien we deze soort wellicht regelmatig in Damwoude e.o. rondvliegen.
En wat te denken van de uitbreiding van het aantal soorten grasmussen. De Provençaalse-, de baard- en de brilgrasmus.
En zo kan ik nog veel meer opnoemen. De laatste decennia zijn er ook al nieuwe soorten bijgekomen hier. De lepelaar en de grote zilverreiger zijn daar goede voorbeelden van.
Naast nieuwe vogelsoorten zullen ook andere vlinders en planten hier voor gaan komen. Helaas zullen ook meer (schadelijke) insecten deze kant opkomen. Nu al hebben we daar last van, blauwtong bij schapen en geiten, maar ook de oprukkende tijgermug die veel leed bij mensen kan veroorzaken.
Dus niet alles is positief te noemen. Meer negatieve effecten zullen ongetwijfeld aan het licht komen.
Zo zullen er waarschijnlijk ook soorten verdwijnen. Die zoeken de koelere streken op,
maar mijn inschatting is toch dat er meer soorten bijkomen dan er zullen verdwijnen.
Veel vogels schuiven dus op naar het noorden, hierbij een voorbeeld over een tjiftjaf,
broedvogel en zomergast in West-Europa. Normaliter overwintert deze soort rond de Middellandse zee.
De laatste jaren wordt dit kleine beestje steeds meer in de wintermaanden hier waargenomen. Weliswaar zo nu en dan één exemplaar, maar toch wel steeds vaker.
Half december 2005 ving ik een tjiftjaf in onze tuin. Niet zo heel bijzonder dus, wel dat hij een Noors ringetje droeg. Zelden worden geringde tjiftjaffen uit Scandinavië in Nederland teruggevangen of gevonden.
Maar als bonus bleek dit exemplaar ook nog eens geringd te zijn op de Lofoteneilanden en zo noordelijk was nog nooit een tjiftjaf afkomstig! Ja zelfs een dik record in de bestanden van de Nederlandse ringcentrale.
Hemelsbreed ruim 1.600 km noordelijker dan Damwoude.
Ringonderzoek levert dus ook voor klimaatveranderingen zeer bruikbare informatie op.
Door onderzoek weten we b.v. ook dat veel vogels steeds vroeger in het jaar te broeden.
Zo blijkt dat o.a. de welbekende kievit en de koolmees de laatste 50 jaar gemiddeld liefst 2 weken eerder aan de leg zijn gegaan.
Niet alleen de tjiftjaf zie je hier 's winters steeds vaker, ook zwartkoppen, witte kwikstaarten en rietgorzen bijvoorbeeld.
Dit zijn soorten die niet heel ver weg trekken, dus niet tot ten zuiden van de evenaar. Het zal daarom nog wel lang duren voordat de boerenzwaluw of de koekoek hier gaan overwinteren.
Maar we kunnen er wel vast over fantaseren. Ook over die "nieuwe" soorten. Fantaseren over een kuifkoekoek in de tuin, of een Spaanse mus onder de dakpannen. Of een witkopeend en een purperkoet in je vijver. Of, heel misschien over het vinden van het eerste....... witkruinkievitsei! Fantastisch toch?
Harry de Boer.
foto links: de boerenzwaluw.
